Demir eksikliği anemisi nedir ? Neden olur , Belirtileri nelerdir

Demir eksikliği anemisi nedir ? Neden olur , Belirtileri nelerdir .Prof.Dr.Muharrem Kıskaç Tüm dünyada kansızlığın yani aneminin en sık nedeni demir eksikliğidir. . Alyuvar içinde bulunan kana kırmızı rengini veren hemoglobinin alyuvarların oksijeni taşımasında görevli kısmıdır. Bu nedenle demir eksiliği olanlarda hemoglobin üretimi bunun sonucunda da alyuvar üretimi yetersiz hale gelir ve zamanla anemi ilerlerse dokulara oksijen ulaşmasında eksiklik meydana gelir. Demir eksikliği anemisi neden oluşur ?
Demir vücudumuzda üretilmeyen bu nedenle besinlerle yeterli miktarda alınması gereken bir mineraldir. Vücudumuzda normalde 4-5 gram civarı bir demir havuzu vardır, alım ve kayıp arasında denge olmalıdır. Demir eksikliği genellikle vücutta artan demir ihtiyacı, besinlerle eksik demir alımı ya da vücuttan demir kaybı nedeniyle ortaya çıkar. Gebelik , emzirme, çocukluk ve ergenlik döneminde vücudun demir ihtiyacı artar ve demir eksikliğine eğilim oluşur. Özellikle demir yönünden zengin gıdaların eksik tüketilmesi sonucu demir eksikliği ortaya çıkabilir. Hayvansal gıdalardaki kas yapısında bulunan miyoglobin içindeki demirin biyoyararlanımı yüksektir buna karşın bitkisel gıdalarda da demir bulunmasına rağmen çoğunlukla biyoyararlanımları düşüktür. Bunların yanında vücuttan demir kaybına yol açarak demir eksikliğine yol açan durumlar vardır . Bunlar;
Kadınlarda mens dönemlerinde kanamalarının yoğun ve sık aralıklarla olması
Geçirilmiş mide operasyonu, gastrik bypass operasyonları ,bağırsak operasyonları, bağırsakta emilim bozukluğuna yol açan hastalıklar ( çölyak , chron hast. vs gibi)
Mide ve on iki parmak bağırsağında ülserlerin olması
Mide asit salgısının azalmasına yol açan durumlar( antiasit ilaçlar, ppı, pernisyöz anemi, atrofik gastrit gibi durumlar)
Çay, kahve, kola gibi kafeinli içecekler yemeklerle birlikte tüketildiğinde demir emilimini önemli oranda engellerler.
Yine bazen aspirin, kan sulandırıcı ve ağrı kesicilerin kullanımına bağlı kronik kan kayıpları ( özellikle ülser vs gibi altta yatan neden olanlarda)
Sindirim sisteminde polip, damar anomalileri ve bazı durumlarda kanser gibi olumsuz durumlar
Demir eksikliği anemisinde ne gibi belirtiler görülür ?
Demir eksikliğinin ilk dönemlerinde sadece demir depoları azalmış ama hemoglobin düşüklüğü ve anemi gelişmemişse hastanın belirtileri genellikle daha hafif olacaktır veya bir belirti hissetmeyecektir. Demir eksikliğinde görülebilen belirtileri sıralarsak;
Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, konsantrasyon bozukluğu
Saç dökülmesi, kolay kırılmalar, tırnak yapısında bozukluklar, kaşık tırnak dediğimiz durumlar
Dilde acıma, tat almada değişiklikler, ağzı kenarında çatlaklar
Hastalarının bir kısmında baş ağrısı, kulakta çınlama , ayaklarda huzursuzluk hissi ( Huzursuz bacak sendromuna yatkınlık oluşur)
Hastaların bir kısmında pica dediğimiz besin değeri olmayan ( toprak , buz , kil vs gibi ) maddelere karşı yeme isteği oluşması
Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği
Ağır demir eksikliği olan gebelerde erken veya düşük doğum ağırlığı olan doğumlar oluşabilir.
Bu belirtilerin yanında kişide demir eksikliği sonrası anemi gelişirse;
Tabi burada aneminin düzeyine göre hafiften şiddetliye doğru artan belirtiler görülebilir.
Nefes darlığı, çabuk yorulma
Çarpıntı, solukluk
Bazı hastalarda göğüs ağrısı
Gibi belirtiler olabilir.
Probiyotik, Prebiyotik, Probiyotikler ne işe yarar