Antik Mısır Kuruluş Dönemi, 11. sülalenin kurucusu olan 1. Mentuhotep İki Ülkeyi Birleştiren, Aşağı ve Yukarı Mısır’ın Kralı unvanını alarak Mısır ülkesinde birliği yeniden tesis etmiştir. Thebes kökenli olduğu bilinen kral başkenti bu şehre taşımıştır. Kuzey Mısır ve Thebes arasındaki ilişkileri geliştirmek için Aşağı Mısır Müfettişi olarak tanımlanan bir memur görevlendirir, aynı zamanda sınır güvenliğini de sağlar. Sınırlarda tehdit oluşturmaya başlayan göçebe saldırılarına karşı önlemler alınarak sınırlar kontrol altına alınmıştır. Eyaletlerdeki özerk yönetim kısıtlanmış, merkezi idare güçlendirilmeye çalışılmıştır. Ardından Nübye ülkesine sefer düzenlemiştir. Bu dönemde özellikle Yukarı Mısır’da kral imar faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Deyr el-Bahri vadisinde inşa edilen tapınak ve mezar kompleksleri bunların en etkileyici örnekleri olarak gösterilebilir. 1.Mentuhotep öldüğünde Thebes kentinde yaptırılan anıtsal bir mezar kompleksine gömülmüştür. 1. Mentuhotep’in 51 yıllık saltanatının ardından oğlu 2. Mentuhotep başa geçer. Bu dönemde 1. Mentuhotep zamanında sağlanan istikrar korunur, imar faaliyetleri genişletilerek devam ettirilir. Tanrıların kült gereksinimlerini karşılamak üzere tütsü elde etmek için Punt bölgesine sefere çıkar. 11. sülalenin son kralı 3. Mentuhotep meşru kral olarak kabul edilmediği için sonraki kral listelerine alınmamıştır. Meşruiyet problemine rağmen onun zamanında imar işleri devam eder. Veziri Amenemhet’i Hammamat’taki taş ocaklarına büyük bir orduyla birlikte gönderir. Buradan alınacak taşlarla kral mezarının lahti yapılacaktır. 3. Mentuhotep ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Dikkat çekici husus Vezir Amenemhet’in 12. Sülalenin kurucusu Amanemhet ile aynı kişi olma olasılığıdır. Fakat bu bilgi de bu dönemin diğer bilgileri gibi kesin değildir. MÖ 1938 ve 1909 yılları arasında saltanat süren 1. Amenemhet 12. Sülalenin kurucusudur. Propaganda amaçlı olarak muhtemelen kendi emriyle yeni bir kehanet öne sürülmüştür. Snefru sarayında bulunan ve Neferti tarafından yazılan bu kehanete göre büyük bir belirsizlik ve karmaşa döneminin ardından Mısır’ı kurtaracak birisinin geleceği belirtilmiştir. 11. Sülale zamanında başlayan istikrar, düzenli devlet yapısını sürdürür ve Mısır tarihinin parlak dönemlerinden birini başlatır. Asya ve Libya sınırlarını kontrol altına almak ve güvenliği tesis etmek için çalışmıştır. Deltanın doğusuna Hükümdar Surları olarak tanımlanan surları inşa ettirerek Sina yarımadasına giden geçidin güvenliğini sağlamıştır. Bu sayede Asyalı bedeviler hayvanları için su ihtiyacı duyduklarında Mısır’dan istemek zorunda kalacaklardı. Aynı zamanda Sina yarımadasındaki bakır ve turkuaz madenleri kontrol altına alınmıştır. Ülkenin birleşmesi eyalet yöneticilerinin gücünü etkilememiş ve hatta daha da ayrıcalıklı bir konuma gelmişti. Sadece kralın saltanat yıllarına göre yapılan tarihlendirmeyi artık kendi iktidar yıllarına göre de yapabilme ayrıcalığını kazandılar. 1. Amenemhet kendisine bağlı eyaletlerde yöneticilerin mallarına dokunmadı ancak diğer eyaletlerdeki yönetici aileleri değiştirdi. Bu dönemde yapılan Buhen Kalesi, Mısır’ın bilinçli olarak sömürgecilik yapmaya başladığının göstergesidir. Eski Krallık döneminde Aşağı Nübye’deki altın madenlerine ve taş ocaklarına Mısır’ın içindeki üslerden askeri seferler yapılırken bu kalelerle bölge bulunduğu yerden kontrol edilir olmuştur. Bu sömürge anlayışı Asya için geçerli olmamıştır. Çünkü bu bölgede kaleler kurmak zordu. O nedenle Asya’nın Libya kabilelerine karşı güvenliği eskisi gibi askeri seferlerle sağlanmaya devam etmiştir. Bu sülale zamanında ülkenin merkezi Thebes’den taşınır. Eski merkez Memphis’in hemen güneyinde günümüzde el-Lişt köyü olarak bilinen bölgede, iki ülkeye sahip Amenemhet isimli yeni başkent kurulur. Bu dönemde bölgede bulunan eski piramitlerin de etkisiyle olsa gerek piramit mimarisine geri dönülür. 1. Amenemhet kendisi için bir piramit yaptırır. Daha da eski dönemlere ait mezar odalarında yeniden kullanılmaya başlanarak bu piramidin yakınına tıpkı piramitte olduğu gibi kabartmalarla süslenmiş memur mezar odaları yapılır. Thebes siyasi gücünü yitirmiş olmakla birlikte Amon kült merkezi olarak önemini korur. Bugün Karnak olarak bilinen bölgede yeni bir Amon tapınağı yapılmaya başlanır. 1. Amenemhet aynı zamanda Memphis’e de aynı ilgiyi gösterir. Memphis’in yaratıcı tanrısı Ptah ülkenin genelinde etkili olmaya başlar. Amon, Ra, Ptah’tan oluşan bir lider tanrı üçlüsü meydana gelir. Osiris öte dünyanın merkezindeki yerini korur. 1.Amenemhet dokuz yıldan fazla bir süre ülke yönetimini oğlu 1. Sesostris ile paylaştı. Antik Mısır Kuruluş Dönemi hakkında sizler için belgesel niteliğinde detaylı bir içerik hazırladım. İyi seyirler dilerim.
“Morgana Rides ” Kevin MacLeod (incompetech.com)
Licensed under Creative Commons: By Attribution 4.0 License
http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
source
